Ocena zanieczyszczenia metalami ciężkimi wód powierzchniowych rzek Doi-Cho Dem-Ben Luc w Wietnamie

Van Vu Duc THIEU; Thi Thu Huong DINH; Thi Truc Thao NGUYEN; Thuy Lan Chi NGUYEN; Binh An NGUYEN; Anh Duc PHAM

doi:10.29227/IM-2022-02-10

Van Vu Duc THIEU Faculty of Environment and Labour Safety, Ton Duc Thang University
Thi Thu Huong DINH Faculty of Environment and Labour Safety, Ton Duc Thang University
Thi Truc Thao NGUYEN Faculty of Environment and Labour Safety, Ton Duc Thang University
Thuy Lan Chi NGUYEN Faculty of Environment and Labour Safety, Ton Duc Thang University
Binh An NGUYEN Faculty of Environment and Labour Safety, Ton Duc Thang University
Anh Duc PHAM Faculty of Environment and Labour Safety, Ton Duc Thang University

DOI: https://doi.org/10.29227/IM-2022-02-10

Słowa kluczowe: zanieczyszczenie metalami ciężkimi, wody powierzchniowe, dystrybucja, rzeka, Doi-Cho Dem-Ben Luc, ochrona jakości wody

Abstrakt

Metale ciężkie stanowią palący problem zanieczyszczenia w ekosystemach wodnych ze względu na ich trwałość, toksyczność dla środowiska i bioakumulację. Środowiska wodne sa zasilane w metale ciężkie z nieoczyszczonych lub nieodpowiednio oczyszczonych ścieków ze źródeł domowych, przemysłowych, rolniczych i żeglugowych. Rzeki Doi-Cho Dem-Ben Luc odgrywają kluczową rolę w nawadnianiu terenów, transporcie odnym i odbudowie ekologicznej. Kluczowe znaczenie ma ustalenie stanu zanieczyszczenia, czynników wpływających, zagrożeń ekologicznych i możliwych źródeł metali ciężkich w wodach powierzchniowych rzek Doi-Cho Dem-Ben Luc. W artykule przedstawiono wyniki badania wód powierzchniowych, próbki pobrano z 7 punktów pomiarowych z rzek Doi-Cho Dem-Ben Luc przez 7 kolejnych okresów od kwietnia 2019 r. do października 2021 r. Każda próbka została przeanalizowana pod kątem zawartości 9 metali ciężkich: Fe, Mn, Cr , Zn, Cu, Pb, Cd, Ni, As. Metodyka pobierania próbek i obróbki próbek zostały opracowane w oparciu o Standardowe Metody Badania Wód i Ścieków. Zbadano zmienność w czasie i przestrzeni stężeń metali ciężkich, do analizyy wyników wykorzystano analizę wariancji (ANOVA) i korelacji między wszystkimi parametrami przy użyciu oprogramowania statystycznego. Wyniki sugerują przestrzenną jednorodność zawartości metali ciężkich w wodach powierzchniowych badanych rzek. Spośród wszystkich dziewięciu badanych metali ciężkich w badanym terenie najwyższe są stężenia Fe (1,00 ÷ 5,06 mg/L) i Mn (0,14 ÷ 0,28 mg/L), a najniższe Cr, Cd i As (wartości odpowiadające dolnej granicy wykrywalności). Wyniki wskazują, że średnie stężenia Fe i Mn były powyżej dopuszczalnych limitów, opisanych w krajowych normach dotyczących jakości wód powierzchniowych (QCVN 08-MT: 2015/BTNMT). Natomiast stężenia Fe, Mn, Zn, Cu, Pb, Ni nie spełniają kryteriów jakości wody dla organizmów wodnych (Agencja Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych). Działalność antropogeniczna może być głównym źródłem metali ciężkich w wodach powierzchniowych rzek Doi-Cho Dem-Ben Luc. Wśród metali ciężkich zaobserwowano istotną dodatnią korelację między zawartością Fe, Mn, Zn i Ni (0,64 ÷ 0,87), natomiast Cu wykazywała istotną dodatnią korelację z Ni (0,51). Zawartości Cu i Pb wykazywały niezbyt silną korelację z Fe, Mn, Zn i Ni (0,25 ÷ 0,48). Na rozmieszczenie metali ciężkich mogą mieć również wpływ właściwości metali ciężkich oraz wahania przepływów wody. Wyniki dostarczają wskazówek dotyczących kontrolowania zanieczyszczenia metalami ciężkimi i ochrony źródeł wody w rzekach Doi-Cho Dem-Ben Luc.