Inżynieria Mineralna

Rozkład ciśnienia w ośrodku porowatym podczas zjawiska kolmatacji przebiegającego zgodnie z pierwszą kinetyką bez linearyzacji wyrażenia określającego porowatość rozważanego ośrodka w funkcji położenia i czasu

2024-02-21T21:40:36+01:00

Zjawisko kolmatacji występuje w przyrodzie wszędzie tam, gdzie dochodzi w ośrodkach porowatych do przepływów cieczy niosących
zawieszone cząstki stałe. Nawet „najczystsza” woda dopływająca do studni po pewnym czasie spowoduje jej zakolmatowanie, a tym
samym spadek jej wydajności, co jest zjawiskiem negatywnym.
Badania prowadzone w naszym ośrodku od lat 60-tych ubiegłego wieku [1,4-14] doprowadziły do opracowania matematycznego
opisu zjawiska kolmatacji [4-8,13,14] oraz przeprowadzenia szeregu eksperymentów ją weryfikujących [9-14]. Uzyskane wyniki
wykorzystano również podczas prób uszczelnienia górotworu wokół wyrobiska górniczego [12].
W niniejszym artykule podjęto próbę określenia obszaru К w przypadku przebiegu zjawiska kolmatacji zachodzącego zgodnie
z kinetyką pierwszą, oraz podania zależności opisujących rozkład ciśnienia h(x,t) dla przepływu bez kolmatacji i z kolmatacją bez
linearyzacji wyrażenia ε(x,t)-3 w otoczeniu εo gdzie ε określa porowatość ośrodka w funkcji położenia i czasu.
Określenie obszaru К pozwala nam na jednoznaczne wyprowadzenie dokładnego rozkładu ciśnienia h(x,t) podczas przepływu
z kolmatacją przez ośrodek porowaty bez linearyzacji, a następnie porównania rozwiązań układu równań kolmatacji metodą
linearyzacji i metodą dokładną przy wykorzystaniu bezwymiarowej postaci funkcji ξ.
W trakcie prowadzenia badań eksperymentalnych próba dopasowania rzeczywistego zjawiska do opracowanego modelu
matematycznego obarczona była dużą niepewnością wynikającą prawdopodobnie z zastosowania linearyzacji członu ε(x,t)-3.
W artykule autorzy wyjaśniają co generuje odstępstwo metody przybliżonej od dokładnego rozwiązania oraz zwracają uwagę, że
dokładne rozwiązanie bardziej oddaje sens fizyczny matematycznego modelu opisu zjawiska oraz zdefiniowanych współczynników
kolmatacji a w szczególności parametru αo.

Zmiany w wynikach ekonomicznych kamieniołomów

2024-02-21T21:40:27+01:00

Artykuł dotyczy analizy zmian wyników ekonomicznych 6 kamieniołomów w latach 2013-2018, czyli poprawy i pogorszenia wyników
ekonomicznych. Analiza pokazuje, że na zmiany wyników ekonomicznych wpływają głównie zmiany w zarządzaniu sprzedażą
i kosztami zmiennymi.

Test of Air Dust in the Mine Conditions during Operation of a Compact Dry Deduster Prototype

2024-02-21T21:40:23+01:00

Artykuł dotyczy zagadnienia zastosowania innowacyjnego rozwiązania służącego do czyszczenia maszyn i urządzeń znajdujących
się w wyrobiskach górniczych z zastosowaniem technologii UCT (Underground Cleaning Technology). Podczas czyszczenia podawana
jest pod ciśnieniem mieszanina gazów składająca się w głównej mierze z dwutlenku węgla (suchy lód), który sublimując zwiększa
efektywność czyszczenia. Podczas prac powstaje zapylenie powietrza wynikające z obecności w wyrobisku nagromadzeń pyłu
węglowego i kamiennego oraz z emisji pyłów z procesu czyszczenia. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów rozkładu zapylenia
na stanowisku pracy oraz w jego otoczeniu. W procesie czyszczenia zastosowano aktywne sposoby redukcji zapylenia powietrza
za pomocą suchego odpylacza filtracyjnego. Badaniami objęto również strumień powietrza na wlocie do odpylacza oraz na jego
wylocie. Na podstawie wykonanych pomiarów in situ oceniono wpływ metody czyszczenia urządzeń górniczych na stan powietrza
w wyrobisku oraz możliwości zastosowania technologii UCT w podziemnych zakładach górniczych.

Zarządzanie pierwiastkami ziem rzadkich (REE) w gospodarce światowej: studium przypadku Neodymiun

2024-02-21T21:40:21+01:00

Niniejsze opracowanie stanowi przegląd wykorzystania pierwiastków ziem rzadkich (REE) w gospodarce światowej w oparciu o magnesy
trwałe zużywające głównie mieszaninę neodymu (Nd), prazeodymu (Pr) i dysprozu (Dy) oraz ceru (Ce), a także gadolin (Gd)
w znacznie mniejszych ilościach. W rzeczywistości segment rynku magnesów jest największym rynkiem metali ziem rzadkich (REM)
pod względem wolumenu i nadal będzie osiągał lepsze wyniki niż inne segmenty rynku. W raporcie „Rare Earths, Outlook to 2030”
zaprezentowanym podczas Green Car Congress w dniu 3 lutego 2021 r. i opracowanym przez prognozę Roskill Commodity Research,
nabytym w czerwcu 2021 r. przez Wood Mackenzie, wiodącą światową firmę zajmującą się badaniami, doradztwem i analityką danych,
zasilającą biznes z branży zasobów naturalnych, Roskill prognozuje, że zastosowania magnesów ziem rzadkich będą stanowić
~40% całkowitego zapotrzebowania do 2030 r., co zwiększy potencjał ścisłej równowagi podaży i popytu w przypadku kluczowych
magnetycznych REE. Przedstawiono i omówiono podaż pierwiastków ziem rzadkich na rynku USA, Europy, Japonii i Chin.

Analiza rynku złota – wybrane aspekty

2024-02-21T21:40:18+01:00

Szczególnie cennymi surowcami mineralnymi są metale i kamienie szlachetne. Do metali szlachetnych zalicza się złoto, srebro
i platyna, natomiast w grupie kamieni szlachetnych są m.in. diamenty, rubiny, szmaragdy, szafiry i wiele innych. Złoto jako kopalina
nie odgrywa istotnego znaczenia gospodarczego, a jako metal jest mało użyteczne. Jednak od dawna stanowi symbol władzy, bogactwa
i bezpieczeństwa. Ta symbolika stanowi podstawę wartości tego kruszcu.
Artykuł stanowi omówienie wybranych aspektów rynku złota. Przedstawia informacje na temat pochodzenia złota i lokalizację
miejsc z największymi złożami złota na świecie. Przybliża największych producentów złota oraz czołowe kopalnie, w których poziom
wydobycia stanowi prawie 12% globalnego wydobycia złota. Prezentuje możliwe kierunki wykorzystania złota, które znajduje
zastosowanie głównie w branży jubilerskiej, w stomatologii oraz jako inwestycja. Dodatkowo przedstawiono społeczny i przyrodniczy
aspekt wydobycia złota. Autorzy zwracają szczególną uwagę na nielegalne „kopalnie”, którym obce są działania fair trade i których
działalność degraduje ogromną skalę terenów lasów deszczowych.

Skuteczność niektórych kompozycji mineralnych na bazie węgla w dekontaminacji i ochronie środowiska wód małych rzek miejskich

2024-02-21T21:40:17+01:00

Zbadano skuteczność szlamu z przeróbki węgla marki "T", pirocarbonu technicznego i ich mieszaniny jako adsorbentów do odkażania
wody drenażowej z zanieczyszczeń organicznych. Zanieczyszczone próbki wody zostały pobrane z systemu odwadniającego zwykłej
stacji obsługi samochodów, a następnie poddane działaniu adsorbentów. Absorpcja wody i chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT)
były kontrolowane jako parametry jakości wody i skuteczności dekontaminacji.
Jako najskuteczniejszy adsorbent dla mieszanych zanieczyszczeń petrochemicznych i mechanicznych zastosowano mieszaninę 4:1
szlamu z rafinerii węgla i pirocarbonu technicznego. Stwierdzono, że kompozycja ta skutecznie odkaża wodę z mieszanych zanieczyszczeń
organicznych.
Wkłady do oczyszczania wody wypełnione tą kompozycją adsorbentów wykazały wysoką skuteczność odkażania, eliminując około
85% petrochemicznych zanieczyszczeń wody. Wydajność ta nie ulega znacznemu pogorszeniu, a 4 kg adsorbentu powinno wystarczyć
do oczyszczenia ilości ścieków powstających na stacji benzynowej przez co najmniej miesiąc.

Czysta technologia odsiarczania węgla redukująca emisję SO2 ze spalania węgla w elektrociepłowniach

2024-02-21T04:13:04+01:00

Elektrownie wykorzystujące węgiel jako środek energetyczny emitują do atmosfery duże ilości zanieczyszczeń o różnej postaci. Spalanie
węgla wiąże się z zanieczyszczeniem środowiska za pomocą pyłów wydobywających się z kominów oraz za pomocą lotnych hałd
popiołów.Uzupełnieniem zanieczyszczeń mechanicznych są zanieczyszczenia chemiczne powstające w wyniku działania substancji
chemicznych zawartych w spalinach, które mogą być jeszcze bardziej niebezpieczne niż stałe, naruszając równowagę ekologiczną
terenów wokół kompleksów energetycznych. W celu ograniczenia oddziaływania gazów na środowisko wymagane jest podjęcie
w przyszłości szeregu działań mających na celu monitorowanie emisji szkodliwych gazów zgodnie z krajowymi i międzynarodowymi
przepisami ochrony środowiska.
Ponadto, biorąc pod uwagę toksyczność gazów siarkowych dla flory i fauny, w pracy przeanalizowano, na podstawie oryginalnych
doświadczeń, różne metody (odsiarczanie flotacyjne, odsiarczanie magnetyczne, odsiarczanie bakteryjne) redukcji zawartości siarki
w węglu przed zastosowaniem w elektrociepłowniach.

Środowisko i jego wpływ na ekosystemy wodne krajobrazów przemysłowych

2024-02-21T04:12:47+01:00

Środowisko zmienia się znacząco wraz ze wzrostem populacji ludzkiej. W wielu przypadkach, zwłaszcza w aglomeracjach miejskich
i przemysłowych, wartości graniczne dla długoterminowego pozytywnego zrównoważonego rozwoju zostały już osiągnięte. Powietrze
i ekosystemy wodne są najbardziej zagrożonymi obszarami środowiska. Biorąc pod uwagę, że woda jest życiem, a jej zanieczyszczenie
zagraża zdrowiu i życiu ludzi, fauny i flory, poniższy artykuł koncentruje się na tym, jak zidentyfikować zagrożenia dla bezpieczeństwa,
a następnie wyeliminować je do akceptowalnego poziomu przy użyciu metod naukowych i opcji technicznych.

Otrzymywanie koncentratów tytanu z popiołów lotnych

2024-02-21T04:12:30+01:00

Celem pracy było zwrócenie uwagi na możliwość wykorzystania popiołów lotnych ze spalania węgla kamiennego jako źródła
koncentratów tytanu. Zrealizowane prace badawcze miały na celu określenie warunków obróbki wstępnej popiołów lotnych
w procesie alkalicznej aktywacji termicznej za pomocą węglanu sodu i ich wpływu na wydzielania związków tytanu w procesach
hydrometalurgicznej obróbki. Proces przeprowadzono dla mieszanek popiołu i węglanu sodu w stosunku wagowym 1 do 1,1.
Otrzymane mieszaniny ogrzewano przez 1 godzinę w temperaturze 973K, 1023K i 1083K. Po ostudzeniu i rozdrobnieniu ługowano
otrzymaną pozostałość poreakcyjną za pomocą kwasu chlorowodorowego i azotowego (V). Wyniki analizy chemicznej i skaningowej
analizy mikroskopowej wraz z analizą EDS i analizą rentgenowską wykorzystano do określenia właściwości chemicznych i fizycznych
badanych substratów i produktów obróbki popiołu lotnego. Przeprowadzono analizę możliwości wydzielania koncentratów tytanu
z popiołów lotnych powstających w procesie spalania w kotłach pyłowych z wybranych krajowych elektrowni. Stwierdzono zależność
stężenia tytanu w otrzymanym koncentracie od temperatury prowadzenia procesu aktywacji oraz od rodzaju kwasu w procesie obróbki
hydrometalurgicznej. Zawartość tytanu w otrzymanych koncentratach wynosiła od 39,3% do 60,8%, co odpowiada zawartości tego
pierwiastka w eksploatowanych obecnie rudach tytanu.

System monitorowania położenia koparek i wielonaczyniowych węgla brunatnego i bezpieczeństwa ich pracy

2024-02-21T04:12:13+01:00

Celem systemu śledzenia w czasie rzeczywistym pozycji koparek i ładowarek górniczych jest usprawnienie zarządzania i kontroli
wydobycia węgla brunatnego w kopalniach odkrywkowych oraz poprawa bezpieczeństwa pracy. System oblicza położenie koparki
kołowej wykorzystując dane z urządzeń GNSS zainstalowanych na gigantycznych maszynach górniczych, inklinometrów oraz
inercyjnych jednostek pomiarowych znajdujących się na każdej maszynie górniczej. Dane przesyłane są z maszyn i przechowywane
w bazach danych na serwerach. Wizualizacja ruchu koparki kołowej w czasie rzeczywistym realizowana jest w oprogramowaniu firmy
KVASoftware s.r.o., które umożliwia pracę z cyfrowym modelem terenu, geologią złoża i nadkładu, w tym obiektami zagrażającymi
bezpieczeństwu pracy. W artykule opisano procedurę przygotowania danych i konfiguracji całego systemu na różnych poziomach
KVASoftvare s.r.o. produkty oprogramowania. Szczegółowo opisano także jego zastosowanie ze względu na bezpieczeństwo pracy
w ciężkiej eksploatacji górniczej, szczególnie na terenach objętych eksploatacją podziemną lub na terenach niebezpiecznych ze względu
na występowanie deformacji tektonicznych w nadkładzie i w pokładzie.

Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych ANN do prognozowania temperatury powietrza w wyrobiskach ścianowych wietnamskich kopalń antracytu

2024-02-21T04:11:57+01:00

Aby zaspokoić rosnące zapotrzebowanie Wietnamu na energię, kopalnie zwiększają wydobycie węgla, przez co wzrasta głębność
eksploatacji i zakładane są nowe poziomy wydobywcze na coraz większych głębokościach. Wzrost intensywności i efektywności
wydobycia może być realizowany poprzez wydajne kompleksy ścianowe o dużej mocy elektrycznej maszyn i urządzeń. Warunki
klimatyczne w Wietnamie, warunki geologiczne zalegania pokładów węgla, głębokości eksploatacji, zastosowanie maszyn o większej
mocy elektrycznej, mechanizacja robót górniczych przyczyniają się do wzrostu temperatury powietrza w podziemnych wyrobiskach
górniczych. W celu zapewnienia wymaganych warunków pracy górników należy zwiększyć efektywność wentylacji wyrobisk. Niestety
nie zawsze jest to niewystarczające dla zapewnienia wymaganych warunków i konieczne jest zastosowanie układów chłodzenia
powietrza z wykorzystaniem systemów klimatyzacji. Na zmiany temperatury powietrza w wyrobiskach górniczych wpływa wiele
czynników naturalnych i technicznych oraz organizacyjnych, które trudno je ująć metodami analitycznymi. Dlatego do prognozowania
temperatury zaproponowano metodę opartą na modelu sztucznej sieci neuronowej ANN, która umożliwia prognozowanie
temperatury w powietrza wyrobisk ścianowych. Wyniki prognozy temperatury powietrza zostały porównane z danymi pomiarowymi.
Z przeprowadzonych analiz wynika, że dane rzeczywiste i prognozowane są ze sobą zgodne, dlatego przedstawiona metoda może być
wykorzystana jako narzędzie służb górniczych w walce z zagrożeniem klimatycznym w wyrobiskach podziemnych.

Bioakumulacja i bioługowanie Cu, Pb i Zn z odpadów górniczych

2024-02-21T21:40:33+01:00

Przedmiotem niniejszego badania było określenie skuteczności szczepów Aspergillus niger (Pezinok) i Neosartorya fischeri
w bioługowaniu i bioakumulacji metali z odpadów górniczych ze stawu osadowego Hodruša. Odpady wykorzystane w pracy
zawierały frakcje 0,10 mm o masie 1 i 2 g z różnych głębokości matrycy glebowej, próbki A: 10–20 cm, próbki B: 20–30 cm. Skupiliśmy
się na pierwiastkach miedzi, ołowiu i cynku z zawartością poszczególnych pierwiastków (mg/kg) miedź – w próbkach A 487 mg/kg,
w próbkach B 115 mg/kg. Ołów – próbki A 1208 mg/kg, próbki B 582 mg/kg. Cynk – próbki A 6970 mg/kg, próbki B 6808 mg/kg.
Potwierdziliśmy skuteczność szczepu Aspergillus niger w tym procesie ze względu na produkcję kwasów organicznych (kwas cytrynowy,
kwas szczawiowy, kwas octowy). W części eksperymentalnej stwierdziliśmy, że najskuteczniejszym szczepem w określaniu wydajności
ekstrakcji i stężenia metali w roztworze po bioługowaniu był szczep Aspergillus niger. Szczep Neosartorya fischeri wydaje się być
najbardziej efektywny w akumulacji metali w roztworze i akumulacji metali w biomasie. Zjawisko to można uzasadnić różnymi
właściwościami ścian komórkowych poszczególnych szczepów grzybów i należy pamiętać o tych różnicach przy porównywaniu
właściwości biosorpcyjnych.

Badania nad stworzeniem modeli analizy przestrzennej na potrzeby opracowania Mapy Wskaźnika Podatności na Covid-19 w mieście Hanoi

2024-02-21T04:11:40+01:00

Epidemia Covid-19 jest stopniowo wycofywana w Wietnamie, a także na całym świecie, jednak pojawienie się różnych wariantów
wirusa SARS COVID 2 pozostaje ryzykiem, które może doprowadzić do nawrotu choroby. Dlatego przygotowanie informacji
wspomagających zapobieganie epidemiom, w szczególności map ryzyka chorób opartych na danych przestrzennych, jest niezbędne,
aby Wietnam mógł bezpiecznie żyć z wirusem SARS COVID 2. W artykule przedstawiono metodę tworzenia mapy miasta Hanoi
wrażliwej na COVID-19 z wykorzystaniem technologii GIS. Stamtąd na tej mapie można zidentyfikować obszary o wysokim ryzyku
szybkiej infekcji, gdy w społeczności występują pierwsze przypadki, oraz regiony o wysokim ryzyku wybuchu. Informacje te pomagają
rządowi zaplanować priorytetowe traktowanie wczesnego objęcia szczepieniami, a także zaproponować rozsądne środki zapobiegania
epidemii.

Analiza postępów realizacji Strategii Europa 2020 w zakresie zmian klimatu i zrównoważonego wykorzystania energii w Polsce

2024-02-20T04:10:34+01:00

Artykuł przedstawia refleksje na temat realizacji Strategii Europa 2020 dla Polski. Strategia obejmuje pięć obszarów, tj. badania
i rozwój, edukację i szkolnictwo wyższe, ograniczanie ubóstwa i wykluczenia społecznego, zatrudnienie oraz energię i klimat,
które zostały poddane analizie w niniejszym artykule. Ponieważ zapisy strategii powinny być już zrealizowane, konieczna jest dziś
weryfikacja postępu prac, a także porównanie osiągnięć z założonym planem. Aby móc ocenić postępy w realizacji planu strategicznego,
konieczne jest wyznaczenie wskaźników, które pozwolą określić, czy prowadzone działania ułatwiają osiągnięcie celów, czy też należy
je skorygować. W tym celu autorzy posłużyli się 4 wskaźnikami. Aby móc prognozować, kiedy Polska osiągnie wyznaczone wartości
do 2022 r., autorzy skonstruowali modele matematyczne, za pomocą których prognozowano wartości wskaźników. Uzyskane wyniki
zostały podsumowane i zidentyfikowano środki zaradcze, które mogą pomóc wyeliminować wykryte nieprawidłowości. Pomyślne
wdrożenie strategii będzie miało znaczący wpływ na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski i zrównoważonego rozwoju
środowiska.

Określenie poziomu efektywności przedsiębiorstw zajmujących się dystrybucją gazu w zachodnim obwodzie Ukrainy

2024-02-20T04:10:17+01:00

W artykule dokonano analizy aktualnej sytuacji i procesów przemian strukturalnych w ukraińskim sektorze gazu ziemnego,
szczególnie w jego zachodnim regionie. Ciągłe występowanie naruszeń równowagi rynkowej pomiędzy podażą i popytem spowodowało
konieczność przeprowadzenia reform w sektorze gazowym Ukrainy i jej regionów. Z punktu widzenia bezwarunkowego znaczenia
przedsiębiorstw dystrybucji gazu w kształtowaniu struktury i funkcjonowaniu sektora gazowego państwa, znaczenie prawidłowego
funkcjonowania sieci dystrybucyjnych gazu ziemnego wśród odbiorców w dobie wojny oraz kryzysów polityczno-gospodarczych
pozwoli na zmniejszenie poziom potencjalnych zagrożeń, a także zapewnić integralność zliberalizowanego systemu dystrybucji
gazu ziemnego jako całości. Metody zastosowane w procesie analizy poziomu efektywności regionalnych systemów dystrybucji gazu
obejmują metodologię ocen eksperckich, co pozwoliło na uogólnioną ocenę oczekiwanych wyników, przyczyniło się do ujednolicenia
istniejących podejść, odzwierciedlających poziom ekonomii i rynku efektywność, działalność innowacyjna i stabilność finansowa
przedsiębiorstw zajmujących się dystrybucją gazu. W trakcie badania udało się określić poziom zapotrzebowania na kompleksowe
działania, obejmujące szereg działań – analizę otoczenia instytucjonalnego zachodnio ukraińskiego rynku dystrybucji gazu ziemnego,
w skład którego wchodzą następujące spółki akcyjne: „Wołyńhaz”, „Również” , „Iwano-Frankiwsk”, „Ternopolhaz”, „Lwówhaz”,
„Zakarpacie”, „Hemlnytschaz”, „Czerniowce”. W wyniku badania stwierdzono, że poziom dostaw z zachodnio ukraińskich spółek
zajmujących się dystrybucją gazu regularnie się zmienia; Spółkę Akcyjną „Zakarpacie” można uznać za najbardziej perspektywiczną
i konkurencyjną; jednocześnie Spółka Akcyjna „Ternopilhaz” charakteryzuje się najniższym poziomem swojej aktywności zawodowej.

Możliwość wykorzystania w technologiach górniczych niebezpiecznych odpadów wtórnych z termicznego przekształcania odpadów komunalnych

2024-02-21T21:40:31+01:00

Problem związany z ciągłym wzrostem ilości wytwarzanych odpadów komunalnych wymaga podjęcia zdecydowanych działań
zarówno u źródła (edukacja „producentów” odpadów) jak i związanych ze sposobem ich utylizacji. Jednym ze sposobów jest
przekształcenie termiczne odpadów. Działanie to nie rozwiązuje całkowicie problemu, gdyż w efekcie procesu termicznego powstają
odpady wtórne. Pozwala to jednak na znaczne ograniczenie pierwotnej masy odpadów o ok. 60–70% i objętości o ok. 80–95%. Od
strony fizycznej odpady wtórne stanowią żużle, popioły i pyły, a te – zgodnie z obowiązującą klasyfikacją – w części zaliczane są do
odpadów niebezpiecznych.
W artykule przedstawiono koncepcję ich wykorzystania w technologiach górniczych związanych z wypełnianiem pustek podziemnych.
W tym celu należy wyselekcjonowane odpady poddać badaniom pod kątem możliwości ich wykorzystania w instalacjach odzysku
odpadów.
W pracy przedstawiono wstępne wyniki badań parametrów fizycznych wybranych odpadów, a także badań chemicznych związanych
z ustaleniem ich składu. Wskazano kierunek dalszych badań parametrów „technologicznych”, których znajomość będzie niezbędna
na potrzeby zaprojektowania przyszłej instalacji odzysku odpadów.

Badanie i ocena właściwości fizykochemicznych zawartości piaskowników

2024-02-21T21:40:29+01:00

W artykule dokonano oceny właściwości fizykochemicznych piasku z piaskowników oczyszczalni ścieków pod kątem wymagań
stawianych kruszywom budowlanym. W związku z tym przeprowadzono analizę właściwości fizycznych piasku: wilgotność, gęstość
nasypową, a także analizę składu chemicznego piasku i poziom wymywalności substancji szkodliwych oraz metali ciężkich. Celem
badań było znalezienie alternatywy dla malejącej zasobów tego cennego surowca, niezbędnego dla sektora budowlanego. Obecnie
szacuje się, że w ciągu 20 lat zabraknie piasku odpowiedniej jakości do wykorzystania w budownictwie. W artykule przedstawiono
wyniki badań fizykochemicznych oraz wymywalności wybranych substancji szkodliwych (P, F, N-NH4+, Cl, SO42-) i metali ciężkich
(Ba, Zn, Cu, Pb, Cd, Cr, Co, Fe, Ni) z zawartości piaskownika.

Analiza zagrożenia hałasem w zakładach mechanicznej przeróbki węgla kamiennego

2024-02-20T04:09:59+01:00

W artykule przedstawione zostały wyniki analizy zagrożeń hałasem w zakładach przeróbki mechanicznej kopalń węgla kamiennego
w okresie od 2003 do 2022 roku. Przeanalizowano zapadalność na choroby zawodowe w górnictwie węgla kamiennego ogółem
i zakładach przeróbki węgla oraz zapadalność na choroby zawodowe, których przyczyną był hałas. Przeanalizowano także liczby
stanowisk pracy zagrożonych hałasem w zakładach przeróbki w analizowanym okresie. Ze względu na dynamiczne zmiany
organizacyjne w polskim górnictwie węglowym w okresie prowadzonej analizy skutkujące zmniejszoną liczbą kopalń, zakładów
przeróbki mechanicznej węgla, a tym samym liczbą stanowisk pracy w tych zakładach oraz zmniejszeniem wydobycia węgla o blisko
50% zaproponowano wskaźnik oceny stanu zagrożenia hałasem WTH na stanowiskach pracy odniesiony do sumarycznej ilości
węgla wzbogacanego w zakładach przeróbki w poszczególnych latach. Najniższą wartość tego wskaźnika wynoszącą 4,4 (1/mln Mg)
odnotowano w 2004 roku, a wartość najwyższą 8,6 (1/mln Mg) w roku 2022.

Walidacja metod pozyskiwania geodezyjnych danych pomiarowych składowisk

2024-02-20T04:09:42+01:00

W artykule skupiono się na walidacji metod gromadzenia danych do badania składów, kluczowych w branżach takich jak budownictwo
i górnictwo, począwszy od tradycyjnych metod ręcznych po zaawansowane technologie, takie jak LiDAR i drony. W badaniu oceniano
dokładność i niezawodność, biorąc pod uwagę takie czynniki, jak precyzja sprzętu i przetwarzanie danych. W artykule opisano
badanie różnych technik i urządzeń pomiarowych, porównując ich dokładność, użyteczność i wyniki. Praca ta podkreśla znaczenie
wiarygodnych danych dla wspierania wydajności i zrównoważonego rozwoju w różnych branżach.

Korekta map katastralnych na obszarze po eksploatacji górniczej

2024-02-20T04:09:23+01:00

W artykule omówiono możliwości korekty mapy katastralnej na terenie pogórniczym. Jako obszar modelowy wybrano obszar
katastralny Muglinov w gminie Ostrawa. Problem niedokładności map wynika z wpływu podziemnej eksploatacji górniczej i rozwoju
historycznego.
Z technicznego punktu widzenia sposób korekcji, polegający na pomiarze większej liczby identycznych punktów, wykorzystaniu
współrzędnych położenia punktów przemieszczonych z okresu po ustąpieniu wpływów górniczych i przekształceniu blokami
z wykorzystaniem transformacji Junga, w sposób zastosowany przy przywracaniu rejestru katastralnego poprzez przetworzenie
wydaje się wykonalny i daje dobre rezultaty.

Badania zapraw cementowych i żużlowych z granulatami gumowymi SBR pod względem ekotoksykologiczności i wytrzymałości

2024-02-20T04:09:04+01:00

Znane są różne rozwiązania zagospodarowania odpadów gumowych pochodzących ze zużytych opon, w literaturze napotykamy w szczególności na badania mieszanek betonowych i już gotowego wyrobu. Są to badania opisujące głównie właściwości reologiczne, mechaniczne i trwałościowe.
Jednak duża toksyczność gumowych odpadów z opon samochodowych nakazuje badać taki beton pod względem ekotoksykologicznym.
W pracy przedstawiono wyniki badań nad użyciem 3 różnych granulatów jako wypełniaczy zapraw ze spoiwem żużlowym lub cementowym CEM IV. Skupiono się na immobilizacji szkodliwych związków z granul gumowych w masie spoiwa. Założono, że wyrób budowlany z użyciem zaprawy z granulatem gumowym będzie miał kontakt z wodą. Masowy udział granulatów w zaprawach wynosił 4,7%. Uziarnienie granulatów wynosiło do 4 mm, głównie 1–3 mm.
Wykazano spadek wytrzymałości zapraw z dodatkiem granulatów oraz brak wymywania wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych z zapraw. Metale z zapraw zostały zasorbowane przez gumę, w większości przypadków.